Hiện nay nước ta đang có xu hướng phát triển nông nghiệp theo hướng hữu cơ. Việc tìm hiểu các kiến thức về các loài thiên địch là điều cần thiết vì đây là giải pháp để góp phần tăng năng suất cây trồng và bảo vệ môi trường. Trong bài viết dưới đây Pest One gửi đến bạn top 4 lợi ích tuyệt vời của những con bọ rùa mang lại cho cây trồng.
Khái quát chung
Bọ rùa tên khoa học là Coccinellidae, là loài côn trùng thuộc bộ cánh cứng. ”Bọ rùa” là tên gọi chung của các loài côn trùng nhỏ, mình bọ rùa tròn giống như một con rùa tí hon. Cơ thể bọ rùa có đường kính khoảng 5 đến 6 mm. Mình phủ giáp trụ, bọ rùa có sáu chân ngắn. Đặc điểm đặc trưng của bọ rùa là cơ thể của nó có màu rất sặc sỡ, nổi bật là màu đỏ, cam hay vàng và trên mặt lưng của cánh là các vân đốm sẫm màu. Chim, ếch, ong bắp cày và chuồn chuồn chính là những kẻ thù đáng sợ của loài bọ rùa.
Những tập tính nổi bật của con bọ rùa
Bọ rùa hoạt động mạnh nhất là vào mùa xuân cho tới mùa thu. Vì lúc này là khoảng thời gian thuận lợi với lượng thức ăn dồi dào. Sau kì trú đông,vào mùa chính là thời điểm mà các rệp lúa từ trứng nở ra. Đây là nguồn thức ăn yêu thích của chúng.
Bọ rùa là loài đẻ trứng ở mặt sau của lá cây. Trứng của bọ rùa khá đặc biệt vì nó có hình bầu dục màu vàng, dài khoảng 1 đến 1,5 mm và bám chặt ở mặt ngoài của lá cây. Một con bọ rùa đẻ khoảng 10 đến 20 trứng một lần và như thế vòng đời có thể để đến nghìn trứng.
Con bọ rùa là loài có lợi hay có hại?
Bọ rùa thuộc nhóm côn trùng đa thực, ăn được nhiều loại thức ăn khác nhau. Dựa trên đặc điểm về nguồn thức ăn, các nhà khoa học chia chúng thành hai nhóm bao gồm nhóm bọ rùa ăn thịt và bọ rùa ăn thực vật. Bọ rùa ăn thực vật được coi là loài có hại cho cây trồng ở nước ta vì chúng phá hoại mùa màng và cây trồng.
Tuy nhiên nhóm bọ rùa ăn thịt là loài có lợi được gọi là “bạn của nhà nông” bởi nguồn thức ăn yêu thích của chúng là các loài sâu bọ ký sinh gồm rệp vừng (tên khoa học là Aphididae), rệp sáp và nhện đỏ. Mỗi ngày một con bọ rùa có lợi có thể ăn được đến 100 con rệp cây. Những loài rệp này gây hại rất lớn đến mùa màng và cây trồng. Bởi tập tính ăn thịt mà nhóm bọ rùa này được gọi là loài thiên địch của các loài rệp cây và nhện đỏ. Chính vì thế mà bọ rùa có lợi có đóng góp không hề nhỏ vào việc phát triển ngành nông nghiệp ở nước ta.
Hiện nay, người ta đã nuôi các con bọ rùa thuộc nhóm bọ rùa có lợi trên quy mô lớn để tiêu diệt rệp cày hiệu quả. Vừa không gây ô nhiễm với môi trường vừa đảm bảo thực phẩm tươi sạch trong việc trồng cam và các loài cải trên quy mô lớn.
Bọ rùa có lợi có quá trình tiến hoá theo kiểu biến thái hoàn toàn. Nhưng cả sâu non tức giai đoạn ấu trùng và trưởng thành chúng đều chỉ ăn thịt. Do đó mà mỗi con bọ rùa dù ở bất kì giai đoạn nào cũng có thể tiêu diệt được rệp cây.
Cách phân biệt bọ rùa có lợi và có hại hiệu quả nhất
Để có thể sử dụng nhóm bọ rùa có lợi phục vụ cho ngành nông nghiệp thì chúng ta phải biết cách nhận dạng và phân biệt các loài bọ rùa. Dưới đây, Pest One mách bạn một vài bí kíp nhỏ để phân biệt giữa chúng dễ dàng và hiệu quả nhất.
Bọ rùa có lợi
Bọ rùa có lợi có một vài đặc điểm nhận dạng sau:
- Ấu trùng của nhóm bọ rùa này tròn và có kích thước khá lớn.
- Con bọ rùa trưởng thành có màu sắc sặc sỡ, thường là màu đỏ, cánh bóng và thức ăn yêu thích của chúng là rệp cây và nhện đỏ.
- Trên thân chúng có ít chấm hoặc có khoang đen.
Bọ rùa có hại
Để nhận dạng bọ rùa có hại, ta phải dựa trên các đặc điểm về cơ thể và cả tập tính của chúng:
- Khác với nhóm con bọ rùa có lợi, nhóm này thường có màu sắc nhạt hơn, cánh nhám vì thức ăn chủ yếu của chúng là thực vật.
- Trên cánh có nhiều chấm đen nhỏ và thường là 28 chấm.
- Bọ cánh cam thuộc nhóm này thường gây hại cho bầu bí, chúng ăn hết lá chỉ chừa lại gân lá. Bên cạnh đó, chúng còn ăn cả ngọn cà chua và dưa leo.
- Tập tính: đây cũng là nhóm hoạt động mạnh sau kì trú đông, chúng thức giấc và có một lượng thức ăn dồi dào.
- Trứng của nhóm bọ rùa này có hình bầu dục màu vàng, dài từ 1 tới 1,5 mm. Trứng khi đẻ xong sẽ dính chặt vào mặt sau của lá cây và mỗi vòng đời của mỗi con bọ rùa có thể đẻ đến nghìn trứng.
Top lợi ích tuyệt vời của con bọ rùa có lợi đối với ngành nông nghiệp hữu cơ ở nước ta
Con bọ rùa – Tiêu diệt các côn trùng gây hại bao gồm rệp cây và nhện đỏ
Bọ rùa có lợi là loài thiên địch, được xem là “bạn của mọi nhà nông”. Bởi thức ăn chủ yếu và ưa thích của những con bọ rùa thuộc nhóm này là rệp vừng, rệp sáp và nhện đỏ. Một điểm đặc biệt là ở trong cả giai đoạn ấu trùng và trưởng thành chúng đều chỉ ăn thịt của những con côn trùng này. Một con bọ rùa trưởng thành có thể nuốt chửng hàng ngàn con rệp trong suốt vòng đời của chúng. Do đó mà ở các khu vườn bị nhện, rệp tấn công sẽ không còn đáng lo ngại bởi sự xuất hiện của thiên địch này.
Con bọ rùa – Hạn chế hoặc loại bỏ các thuốc bảo vệ thực vật, thuốc trừ sâu
Bọ rùa là loài thiên địch và có khả năng tiêu diệt các côn trùng gây hại theo cách tự nhiên và hiệu quả. Do đó mà bọ rùa có đóng góp không nhỏ vào việc phát triển mô hình canh tác hữu cơ ở nước ta. Không những vậy chúng còn làm hạn chế thậm chí là loại bỏ các thuốc bảo vệ thực vật, thuốc trừ sâu. Vì những lợi ích tuyệt vời đó mà ngày nay hộ nông dân ở nước ta ngày càng biết khai thác hiệu quả tiềm năng của loài côn trùng này hơn.
Các loại thuốc bảo vệ thực vật, thuốc trừ sâu vừa gây ô nhiễm đến môi trường, vừa vô tình tiêu diệt các loại côn trùng hữu ích khác. Chính vì thế việc tận dụng tối đa hiệu quả của thiên địch này là cách tuyệt vời để nước ta nói không với thuốc bảo vệ thực vật, thuốc trừ sâu.
Con bọ rùa – Tiết kiệm được chi phí sử dụng
Không những bảo vệ môi trường việc phát triển và sử dụng loài thiên địch này còn góp phần cắt giảm chi phí sử dụng. Vì đây là biện pháp tiêu diệt côn trùng có hại một cách tự nhiên và hiệu quả nên việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật là không cần thiết, dẫn đến cắt giảm chi phí chi tiêu. Ngoài ra, còn tiết kiệm và nâng cao hiệu quả năng suất và chất lượng sản xuất.
Con bọ rùa – Đối phó và giải quyết với tình trạng kháng thuốc hoá học
Việc con người lạm dụng các thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật đã khiến cho các loài côn trùng và sâu hại hình thành nên sức đề kháng hoá học đối với thuốc trừ sâu. Để đối phó và giải quyết hiệu quả, triệt để tình trạng này, biện pháp hiệu quả nhất chính là tuân theo quy luật tự nhiên, lấy loài này tiêu diệt loài kia.
Bọ rùa chính là loài thiên địch quan trọng và cần thiết, chúng biến những loài rệp cây và nhện đỏ thành thức ăn tạo nên một chuỗi thức ăn đa dạng và góp phần duy trì cân bằng hệ sinh thái. Từ đó mà các loài côn trùng kháng thuốc hoá học sẽ bị hạn chế một cách tự nhiên.
Giải pháp thu hút và phát triển bọ rùa
Giải pháp hiệu quả để thu hút và phát triển bọ rùa là tạo ra một môi trường hay nói đúng hơn là một khu vườn sinh thái để chúng phát triển mạnh mẽ nhất. Ở đó, chúng ta sẽ trồng thêm các loại cây như hoa tỏi, cúc vạn thọ, ngò tây, ngò ta,… Đặc biệt là trồng cây cúc vạn thọ vì rễ cây có thể xua đuổi những loài ký sinh trùng có hại cho đất và là một chỗ ẩn nấp và trú ngụ an toàn cho bọ rùa.
Lời kết
Trên đây là toàn bộ bài viết của Pest One về lợi ích con bọ rùa có lợi. Pest One chúc bạn thành công.
